Historia Janki Lewandowskiej, kt贸ra jako jedyna kobieta została zamordowana w Katyniu. C贸rka generała Dowbor-Muśnickiego, gł贸wnodowodzącego w Powstaniu Wielkopolskim, wychowana w tradycji wolnościowej, wyruszyła na wojnę 3 września 1939 roku, a 17 września wraz z kolegami dostała się do sowieckiej niewoli i została internowana w obozie w Kozielsku. Przybyła tam, jako cywil, ale została promowana na podporucznika pilota. Generał Henryk Minkiewicz, kt贸ry objął dow贸dztwo w obozie, powiedział, że stała się przykładem odwagi i wsparcia dla innych jeńc贸w w Kozielsku. Nazywano ją nawet Matką Boską Kozielską. Zamordowana została w Katyniu 22 kwietnia, w dniu swoich 32. urodzin.
Książka o Janinie Lewandowskiej była mi pisana. Już na początku lat dziewięćdziesiątych rozpoczęłam poszukiwania materiał贸w na jej temat. W trakcie poszukiwań dotarłam do notatek, kt贸re prowadzili jeńcy w czasie pobytu w Kozielsku, i to do ostatniej chwili, już w Lasku Katyńskim. Stały się one moim gł贸wnym źr贸dłem, z kt贸rego czerpałam, pisząc opowieść o Jance. Przetrwały w ziemi i zostały odkopane wraz z ich autorami. Pierwszy raz zdarzyło się w mojej długiej karierze pisarskiej, aby łzy płynęły mi z oczu w trakcie pracy nad książką. Niestety, nie odnaleziono zapisk贸w Janki. Starałam się je sobie wyobrazić, opierając się na faktach, kt贸re jedynie fabularyzowałam.
Maria Nurowska
